سرمایه برای استارتاپ از شتابدهنده یا سرمایه گذار خطرپذیر؟
در مسیر پرچالش راه اندازی یک کسب و کار نوپا، یکی از اولین سوال‌هایی که بنیان‌گذاران با آن مواجه می‌شوند، این است: سرمایه برای استارتاپ را از چه طریقی تامین کنیم؟ انتخاب بین شتابدهنده‌ها و سرمایه گذاران خطرپذیر، تنها یک انتخاب مالی نیست. این تصمیم می‌تواند بر آینده کسب و کار، سرعت رشد، نوع شبکه ارتباطی و حتی فرهنگ سازمانی استارتاپ شما تاثیر بگذارد.
در این مقاله سعی می‌کنیم با دیدی عمیق‌تر به تفاوت‌ها، مزایا و چالش‌های هر روش بپردازیم تا بتوانید تصمیمی آگاهانه‌تر برای تامین سرمایه برای استارتاپ خود بگیرید.
شناخت دقیق منابع تامین مالی برای استارتاپ‌ها در ایران
قبل از آنکه وارد مقایسه شویم، باید بدانید که بنیان‌گذاران استارتاپ‌ها در ایران معمولا با سه منبع اصلی برای تامین سرمایه مواجه‌اند:
منابع شخصی (Bootstrapping)
شتابدهنده‌ها
سرمایه گذاران خطرپذیر (VC)
هرکدام از این منابع مزایا و معایب خود را دارند، اما اگر شما به دنبال سرمایه برای استارتاپ خود هستید، بدون شک دو گزینه مهم‌تر و جدی‌تر، شتابدهنده‌ها و سرمایه گذاران خطرپذیر هستند.
شتابدهنده‌ها چه چیزی ارائه می‌دهند؟
شتابدهنده‌ها، نهادهایی هستند که علاوه بر تامین مالی اولیه، خدمات حمایتی مختلفی مانند فضای کار، منتورشیپ، آموزش و دسترسی به شبکه ارتباطی ارائه می‌دهند. آن‌ها معمولا روی ایده‌هایی سرمایه‌گذاری می‌کنند که در مرحله بسیار اولیه قرار دارند.
در این مدل تامین سرمایه برای استارتاپ، مبلغ سرمایه کمتر است اما ارزش افزوده‌ای که به شکل مشاوره و شبکه‌سازی ارائه می‌شود، می‌تواند بسیار حیاتی باشد. شتابدهنده‌ها معمولا ۵ تا ۱۵ درصد از سهام استارتاپ را در ازای سرمایه اولیه دریافت می‌کنند.
سرمایه گذار خطرپذیر دقیقا کیست و چگونه عمل می‌کند؟
سرمایه گذار خطرپذیر یا همان VC (Venture Capitalist) معمولا زمانی وارد عمل می‌شود که استارتاپ از مرحله ایده عبور کرده و به دنبال رشد جدی است. سرمایه‌هایی که توسط این نهادها ارائه می‌شود، مبالغ بزرگ‌تری هستند و در مقابل، آن‌ها انتظار بازدهی بالا و کنترل دقیق‌تری روی روند رشد استارتاپ دارند.
در تامین سرمایه برای استارتاپ از طریق VC، شما وارد یک رابطه شراکتی پیچیده‌تر می‌شوید. این نوع سرمایه گذار ممکن است در تصمیمات کلیدی شما مشارکت داشته باشد، اعضای هیئت مدیره معرفی کند یا در تعیین استراتژی نقش ایفا کند.
مقایسه مزایا و معایب شتابدهنده و سرمایه گذار خطرپذیر
| ویژگی‌ها | شتابدهنده | سرمایه گذار خطرپذیر |
|---|---|---|
| مبلغ سرمایه | کم | زیاد |
| سطح کنترل | پایین | بالا |
| منتورشیپ | قوی | محدود یا موردی |
| مراحل ورود | ایده تا MVP | رشد و مقیاس‌پذیری |
| سرعت تصمیم‌گیری | سریع‌تر | زمان‌برتر |
| درصد سهام | کمتر | بیشتر |
با این مقایسه مشخص است که انتخاب منبع سرمایه برای استارتاپ باید متناسب با مرحله‌ای که کسب و کار در آن قرار دارد انجام شود. اگر تازه شروع کرده‌اید و به دنبال شبکه و منتورینگ هستید، شتابدهنده می‌تواند گزینه بهتری باشد. ولی اگر به دنبال رشد سریع و تامین مالی قابل توجه هستید، باید به سراغ سرمایه گذار خطرپذیر بروید.
در چه شرایطی شتابدهنده برای شما مناسب‌تر است؟
ایده تازه‌ای دارید و هنوز محصول اولیه را تولید نکرده‌اید.
نیاز به راهنمایی و منتورشیپ قوی دارید.
به دنبال ورود سریع به اکوسیستم استارتاپی هستید.
نمی‌خواهید درگیر پیچیدگی‌های حقوقی جذب سرمایه شوید.
اگر در این نقطه قرار دارید، تامین سرمایه برای استارتاپ از شتابدهنده‌ها می‌تواند شروع خوبی باشد. ضمن اینکه حضور در یک فضای کاری مشترک همراه با استارتاپ‌های دیگر، انگیزه و روحیه کار تیمی شما را هم تقویت می‌کند.
چه زمانی باید به سراغ سرمایه گذار خطرپذیر بروید؟
محصول اولیه را عرضه کرده‌اید و نشانه‌هایی از بازارپذیری دیده‌اید.
به دنبال رشد سریع، توسعه بازار یا ورود به بازارهای بین‌المللی هستید.
به یک سرمایه جدی برای تیم‌سازی، بازاریابی یا توسعه فناوری نیاز دارید.
در این مرحله، تامین سرمایه برای استارتاپ از طریق VC می‌تواند استارتاپ شما را وارد فاز جهشی کند. البته باید آمادگی داشته باشید که سرمایه گذار خطرپذیر انتظار بازدهی بالا دارد و شما را به سمت عملکردهای دقیق‌تر و حرفه‌ای‌تر سوق خواهد داد.
یک تصمیم استراتژیک، نه فقط مالی
انتخاب بین شتابدهنده و سرمایه گذار خطرپذیر فقط مربوط به پول نیست. شما باید ارزیابی دقیقی از نقاط قوت و ضعف استارتاپ خود، نیازهای کوتاه‌مدت و بلندمدت و همچنین تیم مدیریتی‌تان داشته باشید. تامین سرمایه برای استارتاپ اگر با درک درست از شرایط بازار و مسیر رشد همراه نباشد، ممکن است به ضرر کسب و کار تمام شود.
گزینه مناسب برای تامین سرمایه کدام است؟
هیچ نسخه یکسانی برای همه استارتاپ‌ها وجود ندارد. مسیر موفقیت برای هر تیم و هر ایده، متفاوت است. اما اگر بخواهیم جمع‌بندی کنیم:
اگر در مرحله بسیار اولیه هستید، تیم کوچکی دارید و به آموزش نیاز دارید، شتابدهنده گزینه مناسب‌تری است.
اگر محصول یا خدمت‌تان را به بازار عرضه کرده‌اید و نیاز به سرمایه جدی برای توسعه دارید، سرمایه گذار خطرپذیر می‌تواند مسیر را برایتان باز کند.
نکته مهم اینجاست که چه در شتابدهنده باشید و چه با یک VC همکاری کنید، در نهایت این خود شما هستید که باید بتوانید کسب و کارتان را رشد دهید. سرمایه فقط یک ابزار است. اینکه چگونه از آن استفاده می‌کنید، مهم‌تر از منبع آن است.
در بعضی از مراحل نیز ممکن است گزینه‌ای مانند سرمایه گذاری روی استارتاپ از طریق نهادهایی مثل صندوق‌های جسورانه، مسیر تلفیقی خوبی برای تامین منابع مورد نیاز شما باشد.
زی تک مرکز نوآوری زرین پال
زی تک به عنوان مرکز نوآوری زرین پال با هدف حمایت از استارتاپ های نوپا و دانش بنیان، بستری مطمئن برای رشد و توسعه فراهم کرده است. با ارائه خدماتی چون سرمایه گذاری خطر پذیر مشاوره تخصصی، منتورینگ و اتصال به شبکه ای گسترده از شرکای استراتژیک، زی‌تک همراه استارتاپ هادر مسیر رسیدن به موفقیت است در زی تک، نوآوری معنا میابد و آینده کسب و کار ها شکل میگیرد
بدون دیدگاه