طراحی نقشه راه تاب آوری کسب و کار در سناریو های جنگی
در دنیای ناپایدار امروز، کسب و کارها نه تنها با چالش های اقتصادی و رقابتی مواجه هستند، بلکه باید خود را برای شرایط بحرانی مانند جنگ، حملات سایبری، تحریم ها و ناپایداری سیاسی نیز آماده کنند. تاب آوری کسب و کار در چنین شرایطی به عنوان یک مزیت استراتژیک، می تواند بقای سازمان ها را تضمین کند. منظور از تاب آوری، توانایی یک کسب و کار در حفظ عملکرد، حفظ زنجیره تامین، و ادامه خدمت‌رسانی حتی در شرایط دشوار است.
در جنگ اخیر ایران و اسرائیل، بسیاری از کسب و کارهای ایرانی با اختلالات شدید در زنجیره تامین، قطع اینترنت، نوسانات بازار ارز و حتی تهدیدهای فیزیکی روبرو شدند. اما برخی از آن ها با داشتن برنامه‌ریزی از پیش تعیین‌شده، توانستند مقاومت کنند و حتی رشد کنند.
شناسایی تهدیدات: گام نخست طراحی نقشه راه
برای ایجاد تاب آوری کسب و کار، اولین قدم، شناسایی و تحلیل تهدیدات موجود در سناریوهای جنگی است. این تهدیدها می توانند شامل موارد زیر باشند:
– قطعی اینترنت یا محدودیت های ارتباطی
– کاهش واردات یا صادرات
– اختلال در تامین مواد اولیه
– کاهش تقاضای بازار
– حملات سایبری یا خرابکاری
در بحران ایران و اسرائیل، بسیاری از پلتفرم های ایرانی با مشکلات پهنای باند یا محدودیت دسترسی به خدمات ابری مواجه شدند. آن دسته از کسب و کارهایی که زیرساخت ابری داخلی داشتند یا از هاستینگ های امن و داخلی استفاده می کردند، توانستند به فعالیت خود ادامه دهند.
ارزیابی زنجیره تامین و ایجاد نسخه پشتیبان
یکی از مهم ترین اصول در تاب آوری کسب و کار، داشتن زنجیره تامین چندمنظوره و انعطاف پذیر است. کسب و کارهایی که فقط به یک تامین کننده متکی هستند، در سناریوهای بحرانی اولین قربانی خواهند بود. به همین دلیل پیشنهاد می شود:
– همیشه یک نسخه پشتیبان برای تامین کنندگان داشته باشید
– از تامین کننده های محلی یا داخلی استفاده کنید
– به فکر جایگزینی منابع حیاتی در داخل کشور باشید
در زمان جنگ، بسیاری از کسب و کارهای حوزه سخت افزار یا فناوری، به دلیل وابستگی به تامین کنندگان خارجی دچار وقفه شدند. اما شرکت هایی که تولید داخلی یا تامین موازی داشتند، توانستند فعالیت خود را بدون توقف ادامه دهند.
ایجاد تیم مدیریت بحران و تعریف سناریوهای محتمل
یک نقشه راه موثر برای تاب آوری کسب و کار بدون داشتن تیم بحران امکان پذیر نیست. این تیم باید وظیفه شناسایی تهدید، ارزیابی ریسک، تصمیم گیری فوری و اطلاع رسانی را بر عهده داشته باشد.
در سناریوی جنگ ایران و اسرائیل، برخی استارتاپ ها تیم مدیریت بحران خود را از پیش تشکیل داده بودند. این تیم ها با سرعت به تغییرات بازار واکنش نشان دادند و در لحظات حساس، تصمیمات کلیدی برای حفظ داده، منابع انسانی و خدمات اتخاذ کردند.
امنیت سایبری: خط دفاع اول در زمان جنگ
با افزایش حملات سایبری در زمان بحران، توجه به امنیت اطلاعات اهمیت بیشتری پیدا می کند. یکی از ارکان اصلی تاب آوری کسب و کار، استفاده از راهکارهای امن سایبری است:
– رمزنگاری داده ها
– پشتیبان گیری منظم
– استفاده از سیستم های فایروال پیشرفته
– آموزش تیم فنی در برابر تهدیدات سایبری
در جریان حملات اخیر، بسیاری از کسب و کارهایی که به امنیت سایبری توجه نکرده بودند، قربانی نشت اطلاعات، از کار افتادن سرورها یا از دست دادن اعتماد مشتریان شدند.
حفظ ارتباط با مشتریان در شرایط بحرانی
یکی از عناصر حیاتی در تاب آوری کسب و کار، ارتباط موثر با مشتریان در زمان بحران است. اگر کسب و کار شما در شرایط جنگی نتواند با مشتریانش ارتباط برقرار کند، اعتبار و درآمد خود را از دست خواهد داد.
– از کانال های متنوع ارتباطی استفاده کنید (ایمیل، پیامک، شبکه های اجتماعی داخلی)
– به مشتریان شفاف اطلاع رسانی کنید که در چه وضعیتی هستید
– راهکارهای جایگزین برای تحویل خدمات یا محصولات ارائه دهید
فناوری های ابری و راهکارهای غیرمتمرکز
در شرایط جنگی که امکان قطع دسترسی به برخی سرورها یا زیرساخت ها وجود دارد، استفاده از فناوری های ابری بومی و راهکارهای غیرمتمرکز می تواند تضمینی برای ادامه فعالیت باشد.
در دوران جنگ اخیر، کسب و کارهایی که به کلود های ایرانی مثل ابر آروان یا زیرساخت های بومی تکیه کرده بودند، مقاومت بیشتری از خود نشان دادند.
سنجش تاب آوری کسب و کار و بازنگری منظم نقشه راه
تاب آوری یک وضعیت ثابت نیست بلکه فرایندی پویا است. کسب و کارها باید به طور منظم تاب آوری خود را ارزیابی کرده و نقشه راه را بروزرسانی کنند.
– تمرین های شبیه سازی بحران برگزار کنید
– نقاط ضعف را شناسایی و اصلاح کنید
– آموزش کارکنان را مداوم ادامه دهید
تجربه کسب و کارهای ایرانی در جنگ ایران و اسرائیل
بسیاری از شرکت های ایرانی به دلیل تجربه‌های گذشته خود در تحریم ها و ناپایداری‌های اقتصادی، سطح مشخصی از تاب آوری کسب و کار را توسعه داده بودند. در جریان بحران ایران و اسرائیل، شرکت هایی مانند دیجی کالا، تپسی و اسنپ توانستند با تکیه بر ساختارهای داخلی و توسعه زیرساخت های مقاوم، فعالیت خود را ادامه دهند. استفاده از سرورهای داخلی، تقویت تیم فناوری اطلاعات و افزایش استقلال عملیاتی از جمله اقدامات آن ها بود.
آینده کسب و کار در ایران نیازمند آمادگی برای بحران است
جنگ، تنها یکی از تهدیداتی است که کسب و کارهای ایرانی با آن مواجه هستند. تحریم ها، بحران های مالی، نوسانات ارزی و مشکلات زیربنایی نیز می توانند اثرات مشابهی داشته باشند. آنچه در این شرایط بقای کسب و کار را تضمین می کند، تاب آوری کسب و کار است. با تدوین نقشه راه مشخص، تشکیل تیم مدیریت بحران، تقویت زنجیره تامین، توجه به امنیت سایبری و حفظ ارتباط با مشتریان، می توان از این چالش ها با قدرت عبور کرد
زی تک مرکز نوآوری زرین پال
زی تک به عنوان مرکز نوآوری زرین پال با هدف حمایت از استارتاپ های نوپا و دانش بنیان، بستری مطمئن برای رشد و توسعه فراهم کرده است. با ارائه خدماتی چون سرمایه گذاری خطر پذیر مشاوره تخصصی، منتورینگ و اتصال به شبکه ای گسترده از شرکای استراتژیک، زی‌تک همراه استارتاپ هادر مسیر رسیدن به موفقیت است در زی تک، نوآوری معنا میابد و آینده کسب و کار ها شکل میگیرد
بدون دیدگاه